Siðmennt sendi öllum framboðum til Alþingis fimm spurningar og óskaði eftir afstöðu þeirra. Svörin verða birt á næstu dögum í þeirri röð sem þau bárust.
Spurningarnar snúa að veraldlegu samfélagi og nauðsynlegt að kjósendur geti áttað sig á afstöðu framboðanna.
Styður framboðið aðskilnað ríkis og kirkju?
Já. Árið 2009 samþykkti Landsfundur Vinstrihreyfingarinnar – græns framboð svohljóðandi ályktun:
Jafnrétti og frelsi í trúmálum
Landsfundur Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs, haldinn að Hótel Nordica 20.-22. mars 2009 ályktar að stefna skuli að aðskilnaði þjóðkirkju og ríkisvalds. Mikilvægt er að stuðla að víðtækri sátt í þjóðfélaginu um samstarf ríkis og trúfélaga.
Landsfundurinn leggur til eftirfarandi aðgerðir til að stuðla að jafnrétti og frelsi í trúmálum Íslendinga:
1) Breyta skal ákvæðum laga um aðild að trúfélögum á þann veg að sjálfkrafa skráning barns í trúfélag móður við fæðingu verði afnumin. Framvegis verði samþykki beggja forsjáraðila, ef þeir eru tveir, að liggja fyrir til þess að barn sé skráð í trúfélag þegar það er yngra en svo að því sé heimilt að sjá um trúfélagsskráningar sínar sjálft.
2) Afnema skal 125. grein almennra hegningarlaga, lög um guðlast, sem hljóðar svo: „Hver, sem opinberlega dregur dár að eða smánar trúarkenningar eða guðsdýrkun löglegs trúarbragðafélags, sem er hér á landi, skal sæta sektum eða [fangelsi allt að 3 mánuðum].1) Mál skal ekki höfða, nema að fyrirlagi saksóknara.”
3) Lífsskoðunarfélög sem gegna sama félagslega hlutverki og trúfélög öðlist sömu lagalegu réttindi og þau.
4) Virða ber réttindi foreldra til þess að ráða trúaruppeldi barna sinna.
5) Það skulu vera ein hjúskaparlög á Íslandi.
Mun framboðið beita sér fyrir því að á næsta kjörtímabili verði hafinn undirbúningur að ferli sem ljúki með aðskilnaði ríkis og kirkju?
Ekki er fjallað sérstaklega um þetta málefni í kosningaáherslum okkar fyrir þessar kosningar, en það er ljóst að samfélagið er farið að kalla á að ríki og kirkja setji þessi mál á dagskrá.
Styður framboðið skráningu trúar- og lífsskoðanir almennings?
Skráning á trúar- og lífsskoðunum einstaklinga er í dag nýtt til að ákvarða hlutdeild trúfélaga og lífsskoðunarfélaga í sóknargjöldum ríkisins. Í raun ætti Hagstofan að geta náð sambærilegum upplýsingum með öðrum ópersónugreinanlegum hætti – eins og t.d. með ítarlegum skoðanakönnunum.
Í kjölfarið á yfirlýsingum þingmanns Sjálfstæðisflokksins um að rétt væri að „kanna bakgrunn“ allra múslíma hljóta að vakna spurningar um þessa skráningu, þar sem freistingin til að misnota hana er fyrir hendi. Það er því eðlilegt að taka þessa skráningu til skoðunar.
Mun framboðið beita sér fyrir því að þau sem standa utan trúfélaga verði undanþegin svokölluðum sóknargjöldum?
Vinstri græn beittu sér á síðasta kjörtímabili fyrir því að jafna aðstöðumun trúfélaga og lífskoðunarfélaga og hafa alltaf talað fyrir því að mikilvægt sé að tryggja jafnræði fólks óháð trúarskoðun. Við skoðun á tengslum ríkis og kirkju þyrfti að líta sérstaklega á þessa aðkomu hins opinbera að fjármögnun trúfélaga og lífsskoðunarfélaga.
Mun framboðið að beita sér fyrir því að afnema lagaskyldu (lög nr. 35/1970) um að sveitarfélögum sé skylt að sjá trúfélögum fyrir ókeypis lóðum og ívilnunum tengdum því?
Þessi mál voru mikið í umræðunni fyrir síðustu sveitarstjórnarkosningar í Reykjavík og snerist umræðan þá aðallega um hvort úthluta ætti lóð til byggingar mosku.
Þegar ákvörðun um þetta verður tekin verður að athuga að jafnræðis sé gætt. Því mörg trúfélög hafa fengið úthlutað ókeypis lóðum. Það er hægt að hugsa sér ákveðinn aðlögunartíma verði þessi lagaskylda afnumin.
Frá Siðmennt:
Sumar spurningarnar gætu virst léttvægar en falla í þann flokk sem við getum kallað „frelsis“ málefni. Þó þau skori ekki hátt í áherslum kjósenda eins og t.d. heilbrigðismál og skólamál þá eru margir sem telja þau þrátt fyrir það mikilvæg. Fólk samsamar sig viðhorfum framboðanna og mátar sig við þau.
Það skal tekið fram að Siðmennt tekur ekki afstöðu til einstakra flokka eða frambjóðenda