Opið bréf til þingmanna: Tillögur Siðmenntar um breytingar á lögum

Stjórn Siðmenntar hefur sent þingmönnum eftirfarandi erindi:

Ágætu þingmenn

Stjórn Siðmenntar vill við upphaf þings óska ykkur velfarnaðar á komandi kjörtímabili og um leið vekja athygli ykkar á nokkrum málum sem félagið telur mikilvægt að fái málefnalega umfjöllun þingsins.

Siðmennt – félag siðrænna húmanista lítur svo á að sannfæringarfrelsi, trúfrelsi og tjáningarfrelsi teljist til almennra lýðréttinda. Þau skuli ná til allra og þau megi hvorki afnema né skerða undir neinum kringumstæðum. Félagið telur að hið opinbera eigi að starfa eftir veraldlegum leikreglum og án merkimiða einstakra trú- eða lífsskoðunarfélaga. Félagið fer því fram á aðskilnað ríkis og kirkju og berst fyrir breytingum á lagaákvæðum sem mismuna þeim er standa utan trúfélaga.

Siðmennt leggur því eftirfarandi til:

1. Að ríkið hætti skráningu trúar- og lífsskoðana fólks hjá Þjóðskrá og útdeilingu sóknargjalda

Slíkt fyrirkomulag er andstætt persónuverndarsjónarmiðum. Siðmennt telur óeðlilegt að einstaklingar þurfi að gefa upp hverjar lífsskoðanir þeirra eru. Að auki er það ekki hlutverk hins opinbera að halda skrá yfir trúfélagaaðild fólks eða innheimta gjöld fyrir hönd trúfélaga eða lífsskoðunarfélaga. Siðmennt telur eðlilegast að þau félög sjái sjálf um að innheimta eigin félagsgjöld. [i]

2. Að sjálfkrafa skráningu barna í trú- og lífsskoðunarfélög verði hætt (Varatillaga; sjá lið 1.)

Lögum um skráð trúfélög og lífsskoðunarfélög verði í það minnsta breytt á þann veg að börn séu ekki skráð sjálfkrafa í þau félög við fæðingu eins og gert er ráð fyrir samkvæmt 8. gr. laganna. Slík sjálfkrafa skráning er að mati Siðmenntar óheppileg. Sjálfkrafa skráning barna í félög sem foreldrar tilheyra er óviðeigandi nema þá að skráðir einstaklingar séu sjálfkrafa afskráðir þegar þeir ná fullorðinsaldri. Mikilvægt er að allir geti tekið upplýsta ákvörðun um hvort þeir séu skráðir í frjáls félög eða ekki. [ii]

3. Að þau sem skráð eru utan trú- og lífsskoðunarfélaga greiði ekki kirkjuskatt (Varatillaga; sjá lið 1.)

Samkvæmt lögum um sóknargjöld renna sóknargjöld til þjóðkirkjusafnaða og skráðra trú og lífsskoðunarfélaga. Fyrir árið 2009 rann sóknargjald þeirra sem stóðu utan trúfélaga til Háskóla Íslands en eftir það í ríkissjóð. Siðmennt telur að einstaklingar utan trú- og lífsskoðunarfélaga eigi að fá sérstaka endurgreiðslu frá skattinum. Mannréttindanefnd Sameinuðu þjóðanna hefur gert athugasemd við að allir borgarar greiði kirkjuskattinn óháð því hvort þeir sé skráðir í félag eða ekki.[iii]