Góðan dag og gleðilega hátíð.
Þvílíkur heiður, og á sama tíma ábyrgð, að fá að ávarpa ykkur á þessum degi. Eftir að hafa skoðað undanfara mína ætla ég heldur ekki að ljúga, ég er ekki alveg laus við að finna smá pressu.
Um hvað talar maður fyrir svona flottan hóp á þessum tímamótum lífs ykkar? Ég gæti talað svo lengi hérna um svo margt, hve misjöfn við öll erum en hver flott við erum og hundrað prósent nóg eins og við erum. Ég segi „við“ því ég þarf reglulega að minna mig á það sjálf. Hvað það er mikilvægt að vera maður sjálfur. Hvað það er mikilvægt að vera meðvitaður um umhverfi sitt, samfélag og geta nýtt gagnrýna hugsun í sem flestu. Hvað þið eigið mikið framtíðina fyrir ykkur og spennandi tíma framundan. Þó ætla ég að reyna að halda mig við eitt efni í dag.
Þið eruð að koma inn á erfiða og krefjandi aldur að mörgu leiti, líka dásamlegan að öðru leiti, en ég man sjálf eftir að vera full af efasemdum, sjálfsefa og samanburði á ykkar aldri. Vonandi eruð þið laus við það en ef þið hafið fundið fyrir því, þá eruð þið alls ekki þau einu.
Mig langar aðeins að kynna mig fyrir ykkur. Ég heiti Karitas Harpa, ég geng undir ýmsum titlum. Ég er dóttir, systir, frænka, barnabarn, helst titla ég mig söngkonu og móðir. Mér þykir líklegt að mér hafi verið þetta tækifæri meðal annars vegna þátttöku minni í The Voice fyrr í vetur.
Fyrir ykkur sem hinsvegar kannist ekki við mig, þá langar mig að segja ykkur aðeins frá sjálfri mér. Ég heiti, eins og áður sagt, Karitas Harpa. Ég er 26 ára gömul. Ég er einstæð móðir. Ég bý á Selfossi. Ég á tvö systkini. Ég starfa að hluta í félagsmiðstöðinni á svæðinu ásamt því að vera kennari og leiðbeinandi í tónlist fyrir börn á grunnskólaaldri.
Ég á hund sem heitir Kleina, átti einu sinni kött sem hét Pepsi Max og sonur minn heitir einmitt Kavíar (djók)
Ég hef alltaf haft gaman af því að syngja, alveg síðan ég var pínulítil en lengst af gerði ég það sem áhugamál eingöngu. Ekki af því að ég gæti ekki gert það af fullu, ekki af því ég hefði ekki hæfileikana, heldur hafði ég ekki nægilega trú á sjálfri mér. Ég reyndi í mörg ár að hugsa mér, finna og prófa mismunandi vinnur, nám og þess háttar sem þóttu raunhæfari en endaði alltaf á því að leita aftur í sönginn.
Nú smá pása frá sjálfri mér
Hversu margir hérna hafa lesið Harry Potter? Konan sem skrifaði þær bækur, bjó til söguna frá upphafi til enda, heitir J.K.Rowling. Henni var neitað af ekki einu, ekki tveimur heldur 12 útgáfufyrirtækjum áður en eitt lítið og þá lítið þekkt fyrirtæki sagði „já“ við að gefa fyrstu bókina út. Þá var hún orðin 32 ára. Hún var ekki gefin út í mörgum upplögum, 1000 held ég að talan hafi verið og helmingur þeirra fór á bókasöfn, svo aðeins 500 fóru í almenna sölu til að byrja með. Í dag er hún einn frægasti rithöfundur heims.
Er einhver hér sem æfir körfubolta? Michael Jordan, sem var eins og Lebron James þegar foreldrar ykkar voru ung (Jordans skórnir heita eftir honum) sagði einu sinni: „Ég hef misst meira en 9000 skot á ferli mínum. Ég hef tapað næstum 300 leikjum. Í 26 skipti hefur mér verið treyst fyrir því að skora vinningsskotið en mistekist. Mér hefur mistekist aftur og aftur í lífi mínu. (Og það er ástæðan fyrir velgengni minni)“
Fyrsta plata Katy Perry seldist í mjög fáum eintökum og var henni sagt upp af þónokkrum plötufyrirtækjum áður en hún „meikaði“ það og Walt Disney var sagt að hann hefði ekki nægilegt ímyndunarafl og rekinn úr vinnu sinni þá.
Þetta eru bara örfá dæmi, en með þessu er ég að reyna að segja að við sjáum fólk þegar það hefur náð langt í því sem það gerir en við heyrum ekki hvernig líf þeirra var áður en þau urðu fræg fyrr en einmitt, þau eru orðin fræg. Við vitum eiginlega ekkert hver neinn er fyrr en hann er orðinn „frægur“. Við fáum ekkert að fylgjast með ferli manneskju, sjáum ekki hversu margar æfingar manneskja fór á, söng á mörgum tónleikum eða las margar bækur heima.
Það sem allt þetta fólk á sameiginlegt er að þau gáfust ekki upp þegar hlutir gengu ekki upp í fyrsta, annað eða einu sinni þriðja skiptið. Þetta fólk er með alveg jafn marga klukkutíma í sínum sólahring og við hin, spurningin er bara hvernig við nýtum okkar sólahring.
Ég held að í fyrsta skiptið sem ég tók þátt í einhverskonar framkomu keppni var í 7. bekk í undankeppni stóru Upplestrarkeppnarinnar þá í Breiðholtsskóla. Ég vann ekki. Ég tók þátt í ótal stórum söngkeppnum sem mér stóð til boða í grunnskóla og framhaldsskóla, ég vann þær ekki – komst ekki einu sinni áfram í Söngkeppni Samfés né Söngkeppni Framhaldsskólanna. Ég tók meira að segja þátt í fyrstu seríu Ísland got talent, þið megið giska ég vann ekki. Ég hef sungið á óteljandi tónleikum og uppákomum en aldrei verið eitthvað „nafn“.
Það sem ég er að reyna að segja með þessu er einmitt, ég gafst ekki upp. Ég hélt áfram að koma fram þegar ég gat, ég fór í söngtíma, ég hélt áfram að taka þátt í keppnum, tók þátt í leikritum og söngleikjum í skóla, hélt áfram að vinna að því að bæta mig í mínu. Á tímabili var ég svo sviðshrædd að ég jarmaði meira á sviðinu heldur en ég söng á, ég hugsaði að best væri að hætta við að reyna einu sinni, finna mér eitthvað „raunhæfara“ en eftir að prófa líka allskonar mismunandi hluti, vinnur, nám og fleira er það söngurinn sem hefur alltaf veitt mér svo mikla gleði, ég hef alltaf elskað að syngja og í raun alltaf viljað vinna við það, svo ég ákvað að gefa mér tækifæri, ég ákvað gefa mér það að vera sú sem hafði trú á mér, ég ákvað að reyna af fullum krafti og leyfa mér ekki að gefast upp svo ég hélt áfram.
Síðasta sumar ákvað ég að taka þátt í The Voice og fara í það af alvöru, prófa að leyfa mér að reyna að láta draum minn verða að veruleika. Ég setti mér markmið, mörg lítil markmið. Áheyrnaprufur, battle, live.
Ég er að vona að þið eigið ykkur áhugamál, jafnvel draum. Ef þið eruð ekki búin að finna hann, hafið þið nægan af tíma til þess. Sjáiði hann fyrir ykkur, ímyndið ykkur og hugsið ykkur drauminn uppfylltan og finnið leiðir til að setja ykkur minni markmið til að ná því stóra. Það sem ég vona innilega er að þið finnið ykkur eitthvað sem veitir ykkur gleði og ánægju, hvort sem það sé tónlist, bóklegt nám, íþróttir, verkfræði, stærðfræði, náttúrufræði, handmennt, smíði eða hvað svo sem ykkur dettur í hug og vinnið að því, ræktið það. Missið ekki trú á ykkur sjálfum.
(Side note. Það sem er samt engu síður mikilvægt sem mig langar til að koma fram er hve stóru máli það skiptir að vera almennileg manneskja. Koma vel fram við fólk, allt fólk. Það skilar sér, það geislar af þér hvernig manneskja þú ert, vertu einlæg, vertu trú/r sjálfri þér, hlustaðu á röddina inni í þér sem maður hunsar alltof oft. Það sem í raun færði mér sigur í the Voice, eða voru öllu heldur bestu verðlaunin, alveg burt séð frá titlinum sjálfurm. Var vinskapurinn sem ég hafði myndað, vinnufélagar sem ég hafði lagt grunn fyrir og er að byggja ofan á í dag eftir keppnina, og vellíðanin sem fylgdi því að ég vissi að ég hafði gert mitt allra besta, verið besta útgáfan af sjálfri mér og meira gat ég ekki gert. Ég var sátt hvernig sem færi.)
Ég ætla sem sagt ekki að segja ykkur að þið getið gert allt sem þið viljið, það er bara því miður ekki nóg að vilja, HELDUR vil ég segja ykkur að þið getið gert ALLT sem þið eruð tilbúin að vinna fyrir.
Við lifum á svo miklum tækni tímum og tímum mikils hraða, ef við viljum horfa á eitthvað þá downloadum við því, langi okkur í nýju peysuna sem við sáum Kim K í eða skónna frá Kylie og Kendall eða þið skiljið, hoppum við á netið, pöntum, borgum og fáum liggur við daginn eftir svo það er auðvelt að detta í að allir hlutir eigi að gerast hratt en því miður og sem betur fer er það ekki þannig með velgengni. Það eru nefnilega engin leyndarmál að velgengni. Hún er afleiðing af undirbúningi, mikilli vinnu og að læra af mistökunum Tilfinningin sem þið síðan fáið þegar þið leggið ykkur fram við að ná einhverju og náið því svo, er svo góð! Þið kannski þekkið það frá því að læra undir próf og fá síðan góða einkunn, æfa íþróttir og æfingar skili afrakstri á mótum eða sýningum. Það verða alltaf nóg af röddum sem efast um hitt og þetta, ekki þið vera þau sem dragið ykkur sjálf niður.
Það koma erfiðir dagar, dagar þar sem manni langar til að gefast upp og finna eitthvað nýtt til að gera eins og ég talaði um áðan, finna sér nýjan draum og það er allt í lagi, bara aldrei gefast upp á sjálfum ykkur. Ekki þið vera þau sem rífið ykkur niður. Heimurinn er nógu harður til að maður snúist ekki gegn sjálfum sér.
Mér finnst alltaf svo gott að hugsa um það að þegar börn læra að labba detta þau svona hundrað sinnum á rassinn, ekki held ég að í eina sekúndu hugsi lítið barn „mjeeehhh kannski er þetta bara ekki fyrir mig“. Þau bara halda áfram að æfa sig þar til þau ná því! Spáið í því ef við hefðum bara hætt við við fyrsta fall…þá myndi bara enginn labba!
Ég er einstæð móðir sem vinnur í því daglega að vera fyrirmynd fyrir son minn, einhver sem hann horfir upp til og sýnir í orði sem og verki að það sé ekki vitleysa að eltast við drauma sína, sem ég svo vona að hann fylgi eftir í framtíð sinni.
Ég veit þið eruð í 8. bekk, eigið nokkur ár eftir af grunnskóla og flest fara í framhaldsskóla, en það er aldrei of snemmt til að byrja að rækta sig og byrja að trúa á það sem þið getið gert og byrja að leggja inn vinnuna.