Veraldleg gifting
Giftingar Siðmenntar eru ekki trúarathafnir, heldur húmanískar og veraldlegar. Parið sem gengur í hjónaband er í forgrunni og vilji þeirra til þess að staðfesta heit sín og ást, vináttu, traust og virðingu.
Fyrir hverja er veraldleg gifting?
Veraldleg gifting er fyrir öll þau pör sem aðhyllast veraldlegar eða húmanískar lífsskoðanir eða vilja ekki af einhverjum ástæðum hafa trúarlega athöfn.
Siðmennt neitar engum um þessa þjónustu, hvort sem að fólk er trúað eða ekki,
Parið þarf þó að uppfylla lagaleg skilyrði giftingar og gera sér grein fyrir því að athafnarstjórinn mun ekki flytja trúarlegt efni eða blessanir. Þá getur yfirbragð athafnarinnar ekki heldur verið trúarlegt, þ.e. trúarlegir sálmar eða ljóð verða ekki hluti af athöfninni. Á þessu geta verið einhverjar takmarkaðar undantekningar undir sérstökum kringumstæðum (t.d. ef trúaðir og húmanistar giftast). Athöfnin er því aðskilin frá trú og því ólíklegt að hún henti eða nægi trúuðu fólki.
Siðmennt gerir ekki upp á milli ástarsambanda og leiðir pör saman til giftingar óháð kynhneigð. Þannig verða samkynhneigð pör að hjónum með sömu stöðu og þau gagnkynhneigðu í augum húmanista. Ástin ræður.
Húmanísk gifting er að öllu leyti hin sama og veraldleg utan þess að hún felur í sér giftingu pars þar sem bæði eru húmanistar að lífsskoðun og óska e.t.v. eftir ríkari áherslu á umfjöllun um húmanisma eða húmanísk gildi við athöfnina.
Í veraldlegri giftingu er gerandinn parið sjálft en athafnarstjórinn leiðbeinir í athöfninni og flytur hugleiðingu tengda lífi parsins og hjónabandinu.
Tónlist, söngur og ljóð eða önnur listræn tjáning eru ríkur þáttur af athöfninni sem ber jafnan ákaflega gleðilegt yfirbragð. Ættingjar og vinir og jafnvel brúðhjónin sjálf geta lagt sitt af mörkum til að gera athöfnina eftirminnilega.
Gifting hjá athafnarstjóra er löggjörningur, nema í einstaka tilvikum þar sem lagalegi hlutinn hefur þegar verið framkvæmdur af sýslumanni.
Uppbygging giftingaathafna
Stutt hugvekja um hjónabandið (aðfararorð heityrða)
Heityrði, uppsetningu hringa og kossinn.
Tvö vitni þurfa að vera viðstödd
(ekki endilega þeir sömu og skrifuðu undir svaramannavottorð)
Hvar fara veraldlegar giftingar fram?
Giftingar geta farið fram nánast hvar sem er. Siðmennt hefur gefið saman hjón í heimahúsum, við fossa og gil, á söndum og í birkirjóðrum, í sumarbústöðum og samkomusölum. Látlaus athöfn hefur nákvæmlega sama vægi og sú íburðarmikla, gleði og hamingja eru aðalatriði og möguleikarnir margir.
Dæmigerð athöfn af fullri lengd og tónlist
Innganga hjónaefna á vígslustað undir innspili.
Stutt inngangsorð athafnarstjóra. - Tónlist
Saga hjónaefna – athafnarstjóri rekur sögu sambands þeirra. Léttleiki.
Hugvekja – aðfararorð heityrða.
Heityrðin og hringarnir. Hjónabandið innsiglað með kossi. - Tónlist.
Lokaorð og útganga hjóna af vígslustað undir útspili.
Lögformleg skilyrði hjónavígslu og könnun þeirra
Hjónaefni þurfa að hafa náð lögræðisaldri (18 ára), vera ógift(ur), eða löglega skilin(n) og ekki skyld í beinan legg.
Leggja þarf fram fyrir athafnarstjórann fæðingarvottorð beggja, vottorð um hjúskaparstöðu og ef við á, vottorð um lögskilnað frá fyrra hjónabandi. Þessi vottorð fá hjónaefni hjá Þjóðskrá og er mikilvægt að panta þau a.m.k. þremur vikum fyrir áætlaðan giftingardag. Hjúskaparstöðuvottorðið má ekki vera eldra en 8 vikna þegar það er borið fram til könnunar.
Ef að annað eða bæði hjónaefni eiga ekki lögheimili á Íslandi er farið með vottorðin til sýslumanns, sem í slíku tilviki sér um þessa könnun vígsluskilyrða. Í tilviki búsetu á Norðurlöndunum geta hjónaefni fengið sitt könnunarvottorð í því landi (t.d. Hindersprövning í Svíþjóð) og er það tekið gilt á Íslandi og þarf þá ekki að snúa sér sérstaklega til sýslumanns.
Kostnaður
Siðmennt setur upp ákveðið gjald fyrir hverja athöfn og í því felst kaup athafnarstjórans og umsýsla lögformlegra pappíra. Gjald fyrir giftingarathöfn er kr. 65.000 frá og með 1. janúar 2019.
Greiða þarf akstursgjald ef athöfn er utan hefðbundins athafnarsvæðis og er viðmiðið ákvörðun fjármálaráðuneytisins hverju sinni. Akstursgjaldið er nú 110 krónur á hvern ekinn kílómetra. Frekari upplýsingar fást um það með því að senda inn beiðni um giftingu eða með því að óska eftir því sérstaklega.
Afslættir
Félagsmenn Siðmenntar fá afslátt sem nemur kr. 20.000 á mann og samtals 40.000 kr. ef bæði hjónaefni eru skráð í félagið. Innifalið í kostnaði er viðtal við hjónaefnin, ráðgjöf um athöfnina, æfing ef þurfa þykir, ræðuskrif og annar undirbúningur.
Innheimta kostnaðar
Gjaldið er innheimt með kröfu í heimabanka beiðanda en einnig má greiða með millifærslu á reikning Siðmenntar (0549-26-6002, kt. 600290-1429), einni viku fyrir athöfnina.
Æskilegt er að beiðnir um athafnarstjórn á vegum félagsins berist a.m.k. einum mánuði fyrir áætlaðan brúðkaupsdag. Eftir því sem við á skal greiða ferðakostnað og gistingu/dagpeninga, fyrir athafnarstjóra. Reynt er að bóka ákveðinn athafnarstjóra en þó verður að setja fyrirvara ef athafnir eru bókaðar með löngum fyrirvara. Það skapast af því að athafnastjórar Siðmenntar eru allir við önnur störf og hafa ekki alltaf vinnuáætlun langt fram í tímann.